De UX-Conf Belgium, die op 3 juni in Brussel plaatsvond, bracht een divers gezelschap van UX-professionals en experts in digitaal design samen om een van de meest urgente uitdagingen in de branche te bespreken: toegankelijkheid. Tijdens een keynote en rondetafelgesprek reflecteerden de deelnemers op de menselijke, organisatorische en technische aspecten van het creëren van digitale ervaringen die iedereen echt betrekken.
“Een inclusieve samenleving heeft een vertrouwde identiteit nodig”, aldus Thijs Degheldere, Productontwerper bij itsme, in zijn openingstoespraak. Daarmee was de toon gezet voor de avond, gericht op het maken van toegankelijkheid tot een hoeksteen van verantwoord en effectief digitaal ontwerp.
⸻
Keynote: “Hoe itsme de weg vrijmaakt voor digitale toegankelijkheid”
Itsme, gelanceerd in 2017, is uitgegroeid tot een vertrouwde identiteitsoplossing die wordt gebruikt op meer dan 3,000 platforms in 17 landen. Hiermee kunnen mensen veilig inloggen bij hun bank, betalingen bevestigen en persoonlijke gegevens delen. Thijs deelde overtuigende cijfers: een vijfvoudige toename van digitale interacties met overheidsdiensten, een stijging van 25% in betalingsconversies en een vermindering van 26% in fraude – het bewijs dat inclusief design echt impact kan hebben.
Maar statistieken alleen maken een product niet toegankelijk. "Elke ontwerpbeslissing kan gebruikers insluiten of uitsluiten", herinnerde Thijs het publiek eraan. Daarom heeft itsme in 2022 zijn app helemaal opnieuw opgebouwd om optimaal gebruik te maken van de native toegankelijkheidsfuncties op iOS en Android. Hoewel WCAG een bruikbare basis blijft, betoogde Thijs dat de beperkingen ervan een meer mensgerichte aanpak vereisen – daarvoor wendde hij zich tot APCA, dat gebaseerd is op menselijke visuele perceptie.
Toegankelijkheid bij itsme betekent ook dat gebruikers met een beperking vanaf het begin worden betrokken, dat er samen met experts wordt ontworpen en dat de ervaring wordt vereenvoudigd met een 'less is more'-aanpak. Het team introduceerde motiverende elementen om de waarde en het gebruiksgemak van de app duidelijk over te brengen, met name voor mensen met beperkte digitale vaardigheden.
Andere inspanningen omvatten gerichte onderzoeksprojecten, zoals het verbeteren van de bruikbaarheid voor gebruikers met een verstandelijke beperking of het mogelijk maken van politieke participatie voor mensen met een beperking.
De belangrijkste les? Toegankelijkheid moet niet worden gezien als een vinkje – het is een mindset die geworteld is in inclusiviteit. Het gaat niet alleen om het naleven van regelgeving zoals de Europese Toegankelijkheidswet of het voldoen aan de WCAG-normen, maar om het verankeren van toegankelijkheid in de manier waarop we over digitaal ontwerp denken.
En belangrijker nog: een toegankelijk product garandeert niet automatisch een toegankelijke dienst. Toegankelijkheid begint met ervoor te zorgen dat de dienst zelf inclusief en bruikbaar is voor iedereen – alleen dan kunnen we producten bouwen die echt iedereen van dienst zijn.
⸻
Rondetafelgesprek: ‘Ontketen de kracht van uw digitale toegankelijkheid’
Het rondetafelgesprek 'Ontketen de kracht van uw digitale toegankelijkheid' bracht een panel van deskundigen bijeen: Monika Bachul (Content Product Owner bij STIB), Stefano Rigano (Product Lead Designer bij ODOO), Thijs Degheldere (Productontwerper bij itsme®), en Arnaud Poffé (Lead UX/UI Designer & Accessibility Specialist bij UX-Republic), gemodereerd door Maude Van Rymenant (Lead Product Designer bij UX-Republic).
"Investeren in toegankelijkheid is investeren in de maatschappij", aldus Stefano Rigano. Bij Odoo biedt de websitebouwer gebruikers flexibiliteit, maar kan hij ook toegankelijkheidsproblemen veroorzaken. Om dit te ondersteunen, signaleert het platform basisproblemen zoals ontbrekende H1-tags. Toch is, zoals Stefano opmerkte, niet alles eenvoudig automatisch te detecteren – sommige aspecten vereisen meer bewustzijn en beoordelingsvermogen.
Monika Bachul gedeeld MIVBs stapsgewijze aanpak. Ze richten zich gedurende het hele proces op toegankelijkheid: teamtraining, toegankelijke ontwerpkeuzes, directe feedback van gebruikers en zelfs regelmatige tests met een slechtziende gebruiker. "Door in elke fase een beetje te doen, wordt het onderdeel van de cultuur", legde ze uit.
Voor Arnaud Poffe is toegankelijkheid niet iets optioneels of iets dat achteraf wordt toegevoegd. "Het is de standaard", benadrukte hij. Hij wees op drie essentiële ingrediënten: samenwerking, een gemeenschappelijke taal spreken en een solide ontwerpsysteem gebruiken. Wanneer toegankelijkheid vanaf het begin is ingebouwd, hoeven teams niet steeds achteraf dingen te corrigeren.
Wat de inhoud betreft, besprak Monika de uitdaging van meerdere auteurs met verschillende schrijfstijlen. Om de duidelijkheid te waarborgen, ontwikkelde haar team een systeem voor contentontwerp met richtlijnen zoals "stel je voor dat we ons richten tot een 14-jarige" of "geef duidelijk aan waar de hyperlink naartoe gaat" in plaats van vage termen zoals "klik hier".
Thijs besteedde ook aandacht aan de uitdagingen waar ontwikkelaars voor staan: testen met verschillende ondersteunende technologieën en in praktijksituaties. Hij benadrukte het belang van gedeeld technisch inzicht en soepele samenwerking binnen teams.
Hij introduceerde ook het idee van "glokale" toegankelijkheid: globaal denken maar lokaal handelen. "One-size-fits-all werkt niet", zei hij. Verschillende landen hebben hun eigen wetten, digitale volwassenheid en vertrouwensniveaus. Daarom moeten inclusieve diensten worden ontworpen met een sterk gevoel voor lokale context – iets wat itsme heeft omarmd als onderdeel van zijn ontwerpfilosofie.
⸻
Toegankelijkheid als mindset, geen checklist
De gesprekken op UX-Conf Belgium 2025 maakten één ding duidelijk: toegankelijkheid is niet alleen een technische vereiste of een juridisch vinkje – het is een mindset die geworteld is in inclusie, empathie en verantwoordelijkheid. Van ontwerpen met echte gebruikers in gedachten tot het aanpassen aan lokale contexten: de meest impactvolle digitale ervaringen komen voort uit teams die toegankelijkheid vanaf het begin prioriteit geven. Wanneer we toegankelijkheid niet als een bijzaak maar als een centraal ontwerpprincipe benaderen, verbeteren we niet alleen producten – we bouwen ook aan een rechtvaardigere digitale wereld voor iedereen.
Aki Matsunaga, UX/UI-ontwerper en productontwerper bij UX-Republic